आधुनिक वीज प्रणालींमध्ये, वीज उत्पादनासाठी प्रमुख उपकरणे म्हणून, जनरेटर सेटच्या ऑपरेशनची स्थिरता आणि विश्वासार्हता अत्यंत महत्त्वाची असते. तथापि, शाफ्ट करंटच्या निर्मितीकडे अनेकदा दुर्लक्ष केले जाते. पुढे, आपण जनरेटर सेटमध्ये शाफ्ट करंटची कारणे आणि संभाव्य परिणामांचा शोध घेऊ.
अक्षीय प्रवाहाची व्याख्या
शाफ्ट करंट म्हणजे जनरेटरच्या रोटर शाफ्टवर वाहणारा करंट, जो सामान्यतः जनरेटरमधील इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक फील्डच्या असममिततेमुळे आणि रोटर आणि स्टेटरमधील विद्युत जोडणीमुळे होतो. शाफ्ट करंटची उपस्थिती केवळ जनरेटरच्या कामगिरीवर परिणाम करत नाही तर उपकरणांचे नुकसान आणि बिघाड देखील होऊ शकते.
घटनेचे कारण
१. असममित चुंबकीय क्षेत्र: जनरेटरच्या ऑपरेशन दरम्यान, स्टेटर वाइंडिंगची असमान व्यवस्था किंवा रोटर रचनेतील दोषांमुळे चुंबकीय क्षेत्राची असममितता होऊ शकते. ही असममितता रोटरमध्ये विद्युत प्रवाह निर्माण करेल, परिणामी शाफ्ट करंट निर्माण होईल.
२. इलेक्ट्रिकल कपलिंग: जनरेटरच्या रोटर आणि स्टेटरमध्ये एक विशिष्ट इलेक्ट्रिकल कपलिंग असते. जेव्हा स्टेटर करंट बदलतो तेव्हा रोटरवर परिणाम होतो, ज्यामुळे शाफ्ट करंट तयार होतो.
३. ग्राउंडिंग फॉल्ट: जनरेटर सेटच्या ऑपरेशन दरम्यान, ग्राउंडिंग फॉल्टमुळे असामान्य विद्युत प्रवाह होऊ शकतो, ज्यामुळे शाफ्ट करंट निर्माण होऊ शकतो.
परिणाम आणि हानी
शाफ्ट करंटच्या अस्तित्वामुळे अनेक समस्या उद्भवू शकतात, ज्यात खालील गोष्टींचा समावेश आहे:
*यांत्रिक झीज: शाफ्ट करंटमुळे रोटर आणि बेअरिंगमधील झीज तीव्र होईल, ज्यामुळे उपकरणांचे आयुष्य कमी होईल.
*अति तापण्याची घटना: शाफ्ट करंटच्या प्रवाहामुळे अतिरिक्त उष्णता निर्माण होते, ज्यामुळे जनरेटर जास्त गरम होतो आणि त्याच्या सामान्य ऑपरेशनवर परिणाम होतो.
*विद्युत बिघाड: तीव्र शाफ्ट करंटमुळे इन्सुलेशन मटेरियलचे नुकसान होऊ शकते, ज्यामुळे विद्युत बिघाड होऊ शकतो आणि उपकरणे देखील बंद पडू शकतात.
निष्कर्ष
उपकरणांच्या देखभाल आणि व्यवस्थापनासाठी जनरेटर सेटमधील अक्षीय प्रवाहाच्या निर्मिती यंत्रणेची आणि त्याच्या परिणामाची सखोल समज असणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे. नियमित देखरेख आणि तपासणीमुळे शाफ्ट करंटची निर्मिती प्रभावीपणे कमी होऊ शकते, ज्यामुळे जनरेटर सेटचे सुरक्षित आणि स्थिर ऑपरेशन सुनिश्चित होते. मला आशा आहे की आजच्या शेअरिंगमुळे तुम्हाला जनरेटर सेटबद्दल अधिक समज आणि रस मिळेल!
पोस्ट वेळ: डिसेंबर-३१-२०२४